Onlangs werkte ik samen met een advocaat die niet is ingeschreven bij het
Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Ik trad namelijk op als ‘lokale’ gemachtigde in een
pensioenzaakje waarin de vraag, of het pensioen na echtscheiding tussen de ex-
echtelieden verdeeld moest worden, aan de orde was. Het betreffende huwelijk was ooit, begin jaren tachtig, hier op het eiland gesloten (onder huwelijkse voorwaarden) waarna het twaalf zomers later weer uit elkaar spatte. De kern van het geschil tussen partijen was of de één aanspraak had op een deel van het ouderdomspensioen dat de ander heeft opgebouwd bij twee pensioeninstanties. De ene partij beriep zich er namelijk op dat pensioenverevening niet expliciet was uitgesloten in de huwelijkse voorwaarden waardoor de redelijkheid en billijkheid er, gelet op de omstandigheden van het geval, toe diende te leiden dat het pensioen verevend moest worden (Boon/Van Loon). Uiteraard is er verweer gevoerd door de ander waarbij er onder verwijzing naar hetzelfde ‘Boon/Van Loon’-arrest aangevoerd werd dat er voor verdeling geen grond was nu partijen destijds gehuwd waren onder huwelijkse voorwaarden waarbij elke gemeenschap is uitgesloten. 

Als lokale gemachtigde heb ik mij inhoudelijk niet bemoeid met de inhoud van dit pensioenzaakje. Naast het indienen van de stukken en het voeren van correspondentie namens de advocaat was ik ook ter zitting aanwezig in de rechtszaal met de rechter, griffier, tolk en wederpartij die in persoon procedeerde. Ik werd wel bestookt met vragen als ‘kunt u mij meedelen wat, in een zaak als deze (pensioenverdeling), de hoogte van het griffierecht is?’ en ‘kunt u mij nog even laten weten of er een togaverplichting is?’. Ter zitting verscheen de advocaat tezamen met zijn cliënte op het enorm grote beeldscherm van de verplaatsbare televisie die in een hoek van de rechtszaal stond. Het was al schemerig in Nederland zag ik, en er stond een sfeervol schemerlampje op het bureau van de advocaat dat wat licht wierp op zijn wollige aantekeningen. De Curaçaose rechter overwoog uiteindelijk dat uit het Boon/Van Loonarrest volgt dat in het geval sprake is van huwelijkse voorwaarden waarbij iedere gemeenschap is uitgesloten, géén plaats is voor pensioenverevening. 

In artikel 1 van de huwelijkse voorwaarden was namelijk opgenomen: “Tussen de echtgenoten wordt elke gemeenschap van goederen, daaronder mede begrepen de gemeenschap van winst en verlies en die van vruchten en inkomsten, uitdrukkelijk uitgesloten.” Het zogenoemde Boon/Van Loon-criterium geldt volgens de rechter voor Curaçao onverkort waardoor het uitdrukkelijk uitsluiten van pensioenverevening hier te lande niet relevant is. De rechter overwoog in haar uitspraak dat de eis dat echtgenoten ook bij uitsluiting van elke gemeenschap van goederen pensioenverevening aanvullend expliciet moeten uitsluiten, op Curaçao niet geldt terwijl de rechtsontwikkeling op dit gebied in Europees Nederland ná het Boon/Van Loon-arrest juist resulteerde in de Wet verevening pensioen bij scheiding (Wvps, in Nederland inwerking getreden sinds mei 1995) waarin geen onderscheid gemaakt wordt naar huwelijksvermogensregime. 

Gevolg daarvan is dat verevening van pensioenrechten in Europees Nederland (tóch) plaatsvindt (óók in de gevallen waarin echtgenoten bij huwelijkse voorwaarden gemaakt voor de inwerkingtreding van de Wvps, algehele gemeenschap van goederen tussen hen hebben uitgesloten of beperkt), tenzij de echtgenoten bij huwelijkse voorwaarden uitdrukkelijk hebben bepaald dat (bepaalde) pensioenrechten níet worden verrekend.

Kortom, nu partijen onder huwelijkse voorwaarden op Curaçao gehuwd zijn geweest
waarbij iedere gemeenschap van goederen is uitgesloten, was verdeling van
pensioenrechten in deze pensioenzaak niet aan de orde en had de verzoekende partij volgens de Curaçaose rechter geen aanspraak op een deel van het door de ander opgebouwde ouderdomspensioen. Ook toepassing van de ‘redelijkheid en billijkheid’ heeft niet tot een ander oordeel van de Curaçaose rechter geleid. Partijen waren immers niet in gemeenschap van goederen gehuwd geweest.

Heeft u vragen over pensioenverevening of bijvoorbeeld uw huwelijkse voorwaarden? Neem dan gerust contact op met mij via het e-mailadres eisden@true-lawyers. com