Het kind heeft, na een beëindiging van een relatie tussen de ouders, recht op omgang met beide ouders. Dit geldt voor zowel de met gezag belaste ouder als voor degene die niet met het gezag belast is. Met andere woorden, ook als een ouder niet het gezag over het kind heeft, houdt diegene onverlet het recht op omgang met zijn/haar kind.
Sinds de uitbraak van het Covid-19-virus en de daarop van overheidswege uitgevaardigde regels – die erop neerkomen dat men zo veel mogelijk thuis moet blijven – ben ik diverse keren benaderd door gescheiden ouders (vooral moeders) van minderjarige kinderen met de vraag of zij zich onder de huidige omstandigheden aan de omgangsregeling moesten houden. Reden te meer om mijn licht eens over dit onderwerp te laten schijnen.
Helaas is er geen eenduidig antwoord voorhanden. Bij de beantwoording van de bovenstaande vraag stel ik graag voorop dat de omgangsregeling – zeker als die is uitgesproken door het Gerecht – van toepassing blijft. De coronacrisis is geen reden om de kinderen bij uw ex weg te houden. Het uitgangspunt is namelijk dat kinderen zo weinig mogelijk negatieve gevolgen van een scheiding of verbreking van een relatie moeten ondervinden. Ook in tijden van corona.
Er moet door de ouders natuurlijk wel rekening gehouden worden met de regels die in tijden van corona van overheidswege aan de bevolking zijn opgelegd, alsmede met de specifieke omstandigheden van het geval. Iedere situatie is anders en ik adviseer ouders in de eerste plaats dan ook om met elkaar af te stemmen over de beschikbare mogelijkheden in hun geval. Voor kinderen is het over het algemeen het beste als de afgesproken of opgelegde omgangsregeling gewoon door kan gaan. Immers, ook in tijden van corona hebben kinderen onverkort het recht op omgang met beide ouders.
Het is echter goed mogelijk dat omgang praktisch niet uitvoerbaar is omdat ouders op de dag waarop de wisseling van de wacht plaatsvindt wegens hun kenteken (plachi di dia) niet over straat mogen. Er kan ook sprake zijn van de situatie waarin het kind of de andere ouder verdachte gezondheidsklachten heeft. Het kan in zo’n geval verstandig zijn om het kind gewoon thuis te houden.
Ook is het mogelijk dat kinderen zelf geen behoefte hebben om naar de andere ouder te gaan vanwege de onzekerheid en stress die de coronasituatie met zich meebrengt. Dat is begrijpelijk: alles is nu even anders en angst voor het virus kan niet alleen bij volwassenen, maar ook bij kinderen een rol spelen. In deze gevallen is er bij de ouders een speciale rol weggelegd om hun kinderen gerust te stellen. Probeer extra begrip voor de kinderen op te brengen, beantwoord geduldig al hun vragen en ga het gesprek met hen aan.
Ook raad ik u aan om meningsverschillen met uw ex-partner – over de nakoming van de omgangsregeling – niet op de spits te drijven. Vergeet niet dat kinderen beide ouders veelal (emotioneel) nodig hebben, juist in het kader van hun ontwikkeling, ook in tijden van Covid-19.
Het coronavirus en de daaruit volgende lockdown vormen op zich dus geen reden om de omgangsregeling te stoppen. De omstandigheden eromheen kunnen daar wel aanleiding toe geven. Het is belangrijk dat de bestaande afspraken zo veel mogelijk nagekomen worden. Het staat ouders echter vrij om tijdelijk én in onderling overleg met de andere ouder andersluidende afspraken te maken. Tijdens de volledige lockdown behoren kinderen strikt genomen in ieder geval bij de ouder waar hun hoofdverblijfplaats is te verblijven. Hoe verder, hangt veelal van het kind af en de mate waarin ouders bereid zijn om elkaar tegemoet te komen en/of creatief te zijn.
Mocht het zo zijn dat besloten wordt om de omgangsregeling toch tijdelijk stop te zetten, dan is het belangrijk om een andere invulling aan de omgangsregeling te geven. Als men kiest voor videobellen dan is het misschien een idee om daarvoor meerdere momenten per dag uit te kiezen. Het is de kunst om aan te sluiten bij de leeftijd en vooral ook de behoefte van het kind/de kinderen. Hoe jonger het kind, hoe moeilijker videobellen wordt. Er kan bijvoorbeeld via videobellen een boekje voorgelezen worden, een liedje gezongen of een spelletje gespeeld worden. Als de kinderen wat ouder zijn – vooral als ze al naar school gaan – is videobellen wat makkelijker en kan de andere ouder zelfs op deze manier met het school-werk helpen.
Het is natuurlijk ook mogelijk dat ouders niet zo harmonieus met elkaar omgaan en het maken van onderlinge – aangepaste – afspraken niet vanzelf gaat. Ook kunnen ouders de van overheidswege opgelegde regels verschillend interpreteren. Het kan heel lastig zijn om daar samen uit te komen. In die gevallen is het goed voorstelbaar dat de ene ouder zich juist beroept op de van overheidswege opgelegde regelgeving en simpelweg volhoudt dat de omgangsregeling tijdelijk geen doorgang kan vinden. Hier valt helaas voor de andere ouder niet veel aan te doen. Het coronavirus zorgt nu eenmaal voor veel stress en onzekerheid. Het is in dat geval een idee om u voor de duur van de maatregelen neer te leggen bij het opschorten van de omgangsregeling. Bedenk – als uw ex niet wil meewerken – dat de situatie snel kan omslaan/wijzigen. Realiseer u dat er geen sprake is van een definitieve wijziging. Wees flexibel, juist in het belang van uw kind(eren) en blijf in gesprek met elkaar.
Bedenk in ieder geval dat de kinderen extra spanning niet kunnen gebruiken. Met andere woorden, zelfs het besluit om u tijdelijk bij de onredelijke wensen van uw ex-partner neer te leggen, kan in het belang van de kinderen zijn. Aan de andere kant, als u degene bent die de kinderen thuis houdt en niet naar de ex-partner laat gaan, is het van belang dat het contact met de andere ouder en de kinderen desalniettemin gestimuleerd wordt. Wees ruimhartig en probeer compensatie te zoeken voor het feit dat de kinderen niet bij de andere ouder zijn.
In het beste geval houden ouders rekening met elkaar en de veiligheid van hun kind(eren). Mocht u behoefte hebben aan nadere informatie of wilt u met een sparringpartner praten, dan kunt u contact opnemen met mij via eisden@true-lawyers.com. Ik zal mij dan inzetten om u van de nodige handvatten te voorzien om (nadere) conflicten te voorkomen.