Opvallend in onze familierechtpraktijk is dat men bij het aangaan van het huwelijk er doorgaans van uitgaat dat het huwelijk alleen twee smaken kent: de gemeenschap van goederen of de koude uitsluiting bij huwelijkse voorwaarden, eventueel verzacht met enkele verrekenbedingen om het allemaal toch weer wat liefdevoller te maken.
In onze samenleving zijn wij gezegend met het feit dat wij op vele vlakken zelf mogen bepalen welke overeenkomsten wij aangaan. Ook hoe wij onze liefdesrelatie willen vormgeven. Kiezen we voor samenwonen, een latrelatie, een geregistreerd partnerschap of het huwelijk?
Het geregistreerd partnerschap is op Curaçao nog niet bij wet geregeld. Desalniettemin zijn wij vrij om met onze geliefde een (notariële) samenlevingsovereenkomst aan te gaan en daarin vast te leggen op welke wijze wij aan de relatie invulling wensen te geven.
Wij kunnen onze liefdesrelatie(s) en dan vooral de gevolgen daarvan, veel meer kleur geven en naar eigen smaak inrichten. Kiezen we voor het stelsel dat de wetgever voor ons heeft bedacht, of richten wij ons huwelijk in zoals wij dat zelf willen? Ook als voor het huwelijk wordt gekozen, staat het algemene rechtsbeginsel van de contractsvrijheid voorop.
Het doel van dit artikel is om iedereen erop te wijzen dat het huwelijk geen saai en uitgekauwd instrument hoeft te zijn. Via huwelijkse voorwaarden kunnen geliefden zelf bepalen welke gevolgen zij aan het huwelijk willen verbinden. En er zijn meer smaken dan de koude uitsluiting of het verrekenbeding, waaraan in de praktijk overigens weinig uitvoering wordt gegeven. Huwelijkse voorwaarden hoeven niet in een voorbedacht model te worden gegoten, maar kunnen juist zo worden ‘aangekleed’ dat deze specifiek de wensen van het liefdeskoppel weergeven.
“Maar het vooraf praten over huwelijkse voorwaarden is zó onromantisch!”, hoor ik vaak zeggen. Die gedachte kende ik vroeger ook. Totdat het tot mij doordrong dat ook het ‘gewone’ wettelijke stelsel van het huwelijk bij het echtpaar vooral in zicht komt wanneer de liefde voorbij is en de echtscheidingsprocedure wordt ingezet. Dus ook wanneer men kiest voor het huwelijk, zonder huwelijkse voorwaarden, maakt men vooraf – bewust of onbewust – een keuze over de afspraken (lees: wettelijke regels) die van toepassing zullen zijn wanneer men onverhoopt toch uit elkaar gaat.
Als wij ons daarvan bewust zijn, is het niet meer onromantisch om voorafgaand aan de bezegeling van de liefde met elkaar te bespreken hoe we uit elkaar zouden willen gaan, mocht op enig moment in de toekomst er toch voor worden gekozen een eigen weg in te slaan. En het zal niet verbazen dat juist wanneer we nog van elkaar houden, keuzes en afspraken kunnen worden gemaakt, zonder dat emoties zoals boosheid, verdriet en schuldgevoel deze keuzes beïnvloeden.
Zit met elkaar om de tafel en bespreek de wensen en intenties voor het huwelijk. Kiest de één voor een carrière en de ander voor het verzorgen van de kinderen, of worden de taken binnen het huwelijk op gelijke wijze verdeeld? Vinden wij het belangrijk dat eenieder binnen het huwelijk hetzelfde te besteden heeft, en zo ja, hoe vullen wij dit praktisch (en haalbaar) in? Stel dat besloten wordt op enig moment uit elkaar te gaan, wat gunnen wij elkaar en wat vinden wij belangrijk? Hoe kun-nen we ervoor zorgen dat wij elk zo veel mogelijk ongeschonden uit het huwelijk kunnen stappen?
De contractsvrijheid binnen het civielrechtelijke huwelijk kent slechts enkele wettelijke beperkingen. Zo zijn onderlinge afspraken die in strijd zijn met de goede zeden, de openbare orde of een dwingende wetsbepaling nietig. Bij dwingende beperkingen kan men denken aan de verplichting dat beide echtgenoten de tot het gezin behorende minderjarige kinderen moeten verzorgen en opvoeden. Of de verplichting dat een echtgenoot voor bepaalde handelingen toestemming nodig heeft van de andere echtgenoot, bijvoorbeeld voor de verkoop van de echtelijke woning. Ook zijn echtgenoten verplicht om elkaar te informeren over het door hen gevoerde bestuur en de stand van hun goederen en schulden.
Ik daag een ieder die zijn of haar relatie met een liefdespartner wil vormgeven uit om altijd eigen baas te zijn en te blijven bij de inrichting van een liefdesrelatie, het samenwonen of het huwelijk. Ga met elkaar om de tafel, vraag advies, zet de afspraken op papier, laat deze juridisch toetsen en houd zodoende zo veel mogelijk de regie in eigen handen. Zorg goed voor elkaar.